تخت جمشید و نقش رستم در معرض فرونشست - مجله گرافیک

به گزارش ایسنا، عزت الله رییسی، استاد گروه آب شناسی دانشگاه شیراز و پدر علم آب شناسی کشور در نشست مجازی آسیب شناسی بحران فرونشست ها و ماموریت نوآوران و استارت آپ ها با بیان اینکه فرونشست با فروچاله فرق دارد، اضافه کرد: فرونشست به علت برداشت بی رویه آب از لایه های رسی رخ می دهد که در این شرایط آب سطحی که به زمین نفوذ می نماید از لایه های رسی عبور می نماید و آب ذخیره شده در زیر این لایه به اسم ستون لایه خاک عمل خواهد نمود.

وی با بیان اینکه با برداشت آب های زیر زمینی، ستون لایه خاک برداشته می گردد، اظهار کرد: با برداشت آب، ضخامت لایه رسی کاهش می یابد، از این رو با پدیده فرونشست روبرو می شویم.

رییسی با بیان اینکه در حال حاضر پدیده فرونشست در کلیه دشت های کشور در حال رخ داد است، ادامه داد: در گذشته ایران با قنات و چشمه اقدام به مدیریت منابع آب می نموده است، ولی امروزه به علت خشکسالی و برداشت بی رویه آب از ذخایر آبی که سالیان دراز در زمین ذخیره سازی شده است، زمین را از تعادل خارج کردیم.

این استاد گروه آب شناسی دانشگاه شیراز تاکید نمود: زمانی که بشر بر خلاف طبیعت عمل کند، با واکنش های آن روبرو خواهد شد.

رییسی با بیان اینکه در بسیاری از منطقه ها حتی با وجود عدم احداث چاه فرونشست ایجاد شده است، در این باره شرح داد: در دشت هایی که از آب های جاری شده از کوهستان سیراب می شدند، دیگر آبی به دشت وارد نمی گردد، از این رو سطح زمین فرونشست ایجاد شده بدون آنکه چاه آبی در آن منطقه حفر شده باشد.

وی روش اساسی برای مصرف آب در جهان را صرفه جویی در منابع آبی و افزایش عملکرد در واحد بهره برداری از آب دانست و خاطر نشان کرد: این روش موثرترین روش برای بهره برداری از آب موجود است، ولی در ایران ما همچنان در پی منابع آب نو هستیم، به جای آنکه آب موجود را بر اساس استاندارد ها استفاده کنیم.

استاد گروه آب شناسی دانشگاه شیراز با اشاره به بعضی از مطالعاتش در حوزه آب و فرونشست گفت: تحقیقات نشان می دهد فرونشست اطراف فرودگاه به مقدار ای زیاد است که میدان چاه در آنجا ایجاد شده است که این امر به این علت است که به مقدار ای آب های زیر زمینی در این منطقه برداشت شده است که آب های اطراف هم کشیده می گردد.

وی با اشاره به مطالعات اجرا شده در تخت جمشید، اضافه کرد: در این مطالعات شکافی به طول 300 متر و عرض یک متر و به عمق 100 متر ایجاد شده است و در نقش رستم 30 سانتی متر افت را نشان می دهد و از این رو است که شرایط تخت جمشید نگران کننده است.

رییسی راه علاج بخشی این میراث فرهنگی در معرض مخاطرات انسان سازی را بسته شدن 2 چاه در حریم شماره 1 و ده ها چاه در حریم شماره 2 اسم کرد.

این محقق حوزه آب شناسی تاکید نمود: اگر جلوی این فرایند گرفته نگردد، در محوطه این اثر باستانی فروچاله ایجاد خواهد شد و این در حالی است که تخت جمشید یک اثر ثبت شده بین المللی است و اگر اتفاقی برای آن رخ دهد، برای حیثیت ایران بد است و باید مطالعات زیادی در این منطقه صورت گیرد.