چرا و چگونه به دیابت مبتلا می شویم؟ - مجله گرافیک

بیشتر افراد دیابت نوع یک و دو را می شناسند، اما شاید همه نمی دانند که علت ابتلا به این دو نوع دیابت فرق دارد.

یواس ای تودی در مصاحبه ای با دکتر رودیکا بوسویی، رئیس بخش پزشکی و علم در انجمن دیابت آمریکا به علل ابتلا و راه های پیشگیری از این بیماری می پردازد.

دیابت عارضه ای مزمن است که در نوع یکِ آن، بدن انسولین کافی فراوری نمی نماید و در نوع دو، بدن به انسولین پاسخ نمی دهد و مقاوم می گردد.

علت ابتلا به دیابت نوع یک چیست؟

دیابت نوع یک نوعی بیماری خودایمنی است که سلول های بتا که در لوزالمعده قرار دارند و انسولین فراوری می نمایند، از بین می روند. این تخریب ممکن است به سرعت یا به مرور زمان صورت بگیرد تا جایی که بخش بزرگی از این سلول ها از بین می روند و فرد باید انسولین را از منابع خارجی دریافت کند. به همین علت است که بیماران مبتلا به دیابت نوع یک باید مرتب انسولین تزریق نمایند.

هر کسی ممکن است به دیابت نوع یک مبتلا گردد و علائم آن عبارت است از تشنگی و گرسنگی، تکرر ادرار، خستگی، تاری دید، بهبود کُند زخم ها و کبودی ها و کاهش وزن.

علت ابتلا به دیابت نوع دو چیست؟

دیابت نوع دو شایع تر است و اختلال عملکرد سلول بتا در این نوع بیماری دلایل متعدد و پیچیده ای دارد از جمله افزایش وزن، تغییر سبک زندگی و بی تحرکی. سابقه خانوادگی، نژاد و سن نیز در ابتلا به این نوع دیابت نقش دارد.

این تغییر ها سبب می گردد بدن از انسولینی که می سازد درست استفاده نکند، عارضه ای که مقاومت به انسولین نام دارد و کاهش سطح قند خون برای بدن دشوارتر می گردد.

بوسویی می گوید: هرچه مقاومت مان به انسولین بیشتر باشد، انسولین بیشتری ضروری است تا بدن از خون داخل سلول همان مقدار گلوکز را بگیرد و انرژی فراوری کند. به همین علت، سلول های بتا باید مدام و بی وقفه کار نمایند. در نهایت از رمق می افتند و نمی توانند انسولین زیادی فراوری نمایند. این باعث تغییر در مغز و اختلال در حس سیری می گردد.

بر اثر شیوع چاقی و کاهش دسترسی به غذا های تازه و سالم، شمار بچه ها مبتلا به دیابت نوع دو در جهان رو به افزایش است.

تمام افراد مبتلا به دیابت نوع دو به تزریق انسولین احتیاج ندارند و بدن بسیاری از آن ها هنوز انسولین فراوری می نماید. بنابراین، تشخیص زودهنگام به بیماران یاری می نماید با ایجاد تغییر لازم در سبک زندگی یا مصرف دارو از پیشرفت بیماری جلوگیری نمایند.

بوسویی با اشاره به ضرورت توجه به مقدار قند خون، می گوید هرچه مقدار قند خون بالاتر باشد، تغییراتی در سوخت وساز بدن ایجاد می نماید که بر سلول های بتا اثر می گذارد و عملکردشان را مختل می نماید.

مصرف شکر زیاد باعث ابتلا به دیابت می گردد؟

پژوهش ها نشان می دهد مصرف نوشیدنی های حاوی شکر با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو ارتباط دارد، اما عوامل خطرزای دیگری مانند سابقه خانوادگی، سن و نژاد نیز در ابتلا به این بیماری دخیل هستند.

انجمن دیابت آمریکا توصیه می نماید از مصرف نوشیدنی های شیرین پرهیز کنید، به جای آن آب بنوشید و سهم شکر در مقدار کالری دریافتی روزانه بیش از 10 درصد نباشد.

* یادآوری نکاتی مهم در رابطه با پیشگیری از دیابت

به گفته متخصصان، کنترل دیابت احتیاجمند تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی است. با این حال، سیگار کشیدن نیز یکی از عوامل مهمی است که در افراد دیابتی منجر به ابتلای آنان به مسائل سلامتی بیشتر و شدیدتری می گردد.

تغییر سبک زندگی شما می تواند گام بزرگی به سوی پیشگیری از دیابت باشد و هیچ وقت برای آغاز دیر نیست. اگر درحال حاضر به علت اضافه وزن یا چاقی، کلسترول بالا یا سابقه خانوادگی در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو هستید، پیشگیری بسیار مهم است. ایجاد چند تغییر در سبک زندگی شما در حال حاضر ممکن است به شما یاری کند تا از عوارض جدی دیابت در آینده جلوگیری کنید. این تغییرات به وسیله متخصصان مایوکلینیک توصیه شده است که عبارتند از:

- کاهش وزن اضافی

کاهش وزن، خطر ابتلا به دیابت را کاهش می دهد. انجمن دیابت آمریکا توصیه می نماید که افراد مبتلا به پیش دیابت حداقل هفت تا 10 درصد وزن بدن خود را کاهش دهند تا از پیشرفت بیماری جلوگیری گردد.

- فعالیت بدنی

تمام بزرگسالان سالم باید پنج روز در هفته، 30 دقیقه یا بیشتر ورزش های هوازی میانه تا شدید مانند پیاده روی سریع، شنا، دوچرخه سواری یا دویدن را مدنظر قرار دهند. ورزش مقاومتی حداقل دو تا سه بار در هفته باید انجام گردد. محدود کردن زمان های طولانی بی تحرکی مانند نشستن پشت رایانه می تواند به کنترل سطح قند خون یاری کند.

- مصرف کافی فیبر خوراکی

غذا های غنی از فیبر باعث کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به دیابت می شوند. انواع غذا های سالم و سرشار از فیبر بخورید که عبارتند از:

- میوه هایی مانند گوجه فرنگی و فلفل

- سبزیجات غیرنشاسته ای مانند سبزیجات برگ دار، کلم بروکلی و گل کلم

- حبوبات مانند لوبیا، نخود و عدس

- غلات کامل مانند ماکارونی و نان گندم کامل، برنج سبوس دار، جو سبوس دار و ...

- مصرف چربی های سالم

رژیم غذایی شما باید شامل انواع غذا های حاوی چربی های غیراشباع باشد که به آن ها چربی خوب می گویند.

این چربی ها باعث افزایش سطح کلسترول خوب در خون و سلامت قلب و عروق می شوند. منابع چربی های خوب شامل روغن زیتون، آجیل و دانه ها مانند بادام، بادام زمینی، تخم کتان، تخم کدو تنبل و ... هستند.