میدان پوتسدامر پلاتس؛ نماد شکوه آلمان بعد از جنگ، عکس - مجله گرافیک

مسائل مرتبط با توسعه پوتسدامر پلاتس

برای توسعه پوتسدامر موارد متعدد و بسیار مهمی باید در نظر گرفته می شد؛ مواردی از قبیل این موضوع که چگونه در ذهن مردم شهر برای این منطقه اهمیت تجاری و بازرگانی ایجاد کرد؟ سیستم های مورد احتیاج حمل و نقل شهری این مرکز مهم به چه شکل باید اجرا گردد؟ زیر ساخت ها و شالوده های این منطقه که قرار است پیوند دهنده برلین شرقی و غربی قلمداد گردد چیست و محدودیت های ترافیکی در بخش های مرکزی شهر باید به چه صورت باشد؟

در خاتمه و پس از معین همه این موارد، بحث انتخاب سبک معماری این بخش نیز به نوبه خود دارای اهمیت بود و طراحان پروژه باید معین می کردند که نوع معماری این محوطه باید متشکل از آسمان خراش ها و برج های بلند و مشابه منطقه منهتن در ایالات متحده آمریکا باشد یا در طراحی آن از معماری سنتی و ساختمان های کم ارتفاع و سبک های هنری دیگر استفاده گردد؟

پوتسدامر پلاتس، ترکیبی از طراحی آمریکایی و اروپایی

همانطور که گفته شد یکی از اصلی ترین چالش های پیش رو برای طراحی این محوطه، بازگرداندن روح حیات به منطقه ای بود که برای سال های طولانی بر آن گرد مرگ پاشیده شده بود. مهم ترین بحث در این میان، هدف طراحان شهری برای تبدیل این منطقه به یک مرکز شلوغ و قلب تپنده کلان شهر برلین بود که به نظر کار ساده ای نمی آمد. این منطقه باید در خود موارد متعددی مانند مراکز مسکونی، تجاری، تفریحی و مراکز خرید را جای می داد. امروزه ماحصل طراحی و کوشش سازندگان این میدان نشان می دهد آن ها در کار خود پیروز بودند؛ منطقه ای که در خود ترکیبی جالب توجهی از معماری آمریکایی و مدرن در منطقه سونی سنتر داشته و در عین حال می توان معماری سنتی مراکز شهری قاره اروپا را در قسمت مارلین دیتریچ (Marlene Dietrich) و فضای سرزنده و پرتکاپوی آن مشاهده کرد.

نقش پوتسدامر پلاتس در شهر برلین

دسترسی به میدان پوتسدامر پلاتس از طریق سیستم حمل و نقل عمومی شهر و از طریق خطوط بان اس و یو (U- and S-Bahn) از راستا تیرگارتن (Tiergarten) امکان پذیر است. این مرکز جدید شهر در حال حاضر نقشی مهمی در موقعیت تجاری برلین داشته و به خوبی توانسته به رشد شهری و احیای پایتخت آلمان یاری کند. این اهمیت زمانی دو چندان شد که در سال 2000 میلادی برنامه بین المللی فستیوال فیلم برلین که بدون اغراق می توان آن را یکی از مهم ترین رویدادهای فرهنگی آلمان محسوب کرد در این محل برگزار گردید و دفتر مرکزی فستیوال در پوتسدامر پلاتس نهاده شد و همه ساله در ماه فوریه، نگاه دنیای در حوزه هنر و سینما به این محل دوخته شده و میدان مارلین دیتریچ شاهد حضور برترین هنرمندان دنیا است.

تاریخ ساخت و شکل گیری میدان

از منظر تاریخی، سه بخش معین و متمایز در تاریخ ساخته شدن میدان پوتسدامر پلاتس وجود دارد. در سال 1920 میلادی، نخستین چراغ راهنمائی در قاره اروپا؛ در میدان پوتسدامر پلاتس نصب شد و مورد بهره برداری نهاده شد. در این زمان پوتسدامر پلاتس، قلب شلوغ ترین شهر قاره اروپا محسوب می شد که در آن تعداد زیادی فروشگاه، مرکز خرید، مراکز تفریحی و ... قرار داشت و دارای ترافیک زیادی بود. این میدان در سال های پس از جنگ دنیای دوم، منطقه ای خالی از سکنه بود و بر اثر آسیب های وارد شده به شهر در طول جنگ، به صورت یک منطقه پوشیده از خاک و ماسه درآمد که به عنوان نوار مرگ (death-strip) تا سال 1989 میلادی؛ بخش های غربی و شرقی برلین را از یکدیگر جدا می کرد.

میدان پوتسدامر پلاتس پس از سقوط دیوار برلین و اتحاد آلمان، شاهد رستاخیزی دوباره بود و توانست دوباره نام خود را به عنوان یک منطقه بین المللیِ با شکوه و منحصر به فرد مطرح کند. در این راستا معماران و طراحانی چون رنزو پیانو (Renzo Piano)، هلموت یان (Helmut Jahn)، ریچارد راجرز (Richard Rogers)، آراتو ایسوزاچی (Arata Isozachi) و رافائل مونئو (Rafael Moneo) نقشی قابل توجهی را ایفا کردند.

سقف شیشه ای منحصر به فرد سونی سنتر

طرح نهائی رنزو پیانو و هلموت یان، برنده نقشه اصلی پیشنهادی در بازسازی این محوطه شد. شرکت سرمایه گذاری دایملر بنز که امروزه با نام دایملر شناخته می گردد و شرکت سونی با دو رویکرد متفاوت نسبت به این موضوع به همکاری با یکدیگر پرداختند. در این پروژه رنزو پیانو و پروژه دایملر بیشتر علاقه مند به ایجاد منطقه ای با سبک اروپائی و خیابان های باریک و کم عرض بودند در حالی که هلموت یان و شرکت سونی بیشتر به سبک مدرن و سقفی شیشه ای و عظیم علاقه داشتند. نتیجه نهائی طرح مورد نظر این تیم منجر به پوشانده شدن سطح وسیعی از این منطقه با سقفی شیشه ای بود که به یاری چفت و بست ها و حلقه هایی از جنس فولاد به ساختمان های مجاور متصل شده اند.

نمای سیصد و شصت درجه و سکوی تماشایی با ارتفاع 93 متر که دسترسی به آن از طریق آسانسور امکان پذیر است، فرصت تماشای مناطق اطراف و نمایی دیدنی از شهر برلین را از فراز ساختمان کولهوف (Kollhoff) برای همگان فراهم می نماید.

عمارت دبیس

نخستین ساختمان مهمی که عملیات عمرانی آن در این محوطه به خاتمه رسید، برج دبیس (Debis Tower) است که از جنس سنگ و شیشه ساخته شده و معمار آن رنزو پیانو بود. این برج که دفتر اصلی شرکت در آن نهاده شد، یک بنای شاخص در سرحد جنوبی میدان محسوب می گردد که با حدود 85 متر ارتفاع و 22 طبقه، یکی از ابنیه شاخص این بخش از شهر برلین به شمار می رود. یکی از مهم ترین شاخصه های برج دبیس این است که هر یک از عناصر معماری در آن به طور جداگانه ای تجلی یافته و برج را به مجموعه ای از پله ها، آسانسور، هسته مرکزی و فضای اداری بدل نموده است.

جاذبه های میدان پوتسدامر پلاتس

گردشگران می توانند پیاده در این منطقه قدم بزنند و از دیدنی های آن بازدید نمایند. از جمله مهم ترین جاذبه های میدان پوتسدامر پلاتس می توان به برج دبیس از ساخته های رنزو پیانو، دایملر آرتیوم (Daimler Atrium) و فضاهای عمومی آن از جمله نمایشگاه های هنری، نمایشگاه خودرو، دریاچه مصنوعی، مرکز سونی، مجموعه سینمایی، موزه فیلم و تلوزیون، مرکز خرید آرکادن (Arkaden Shopping Mall)، سینمای آی مکس سه بعدی، تئاتر موزیکال، بنایی منحصر به فرد از دوران پیش از جنگ دنیای دوم و مراکز تفریحی اشاره نمود.