ظرفیت های تربیتی منطقه پرواز ممنوع - مجله گرافیک

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، نفیسه السادات امامی مربی و دانشجوی کارشناسی ارشد مدیرت آموزشی طی یادداشتی بر فیلم منطقه پرواز ممنوع به کارگردانی امیر داسارگر از ویژگی های تربیتی و نکات قوت این فیلم گفت.

متن این یادداشت به توضیح ذیل است:

بسیاری می پرسند مگر در مجموعه های تربیتی بچه ها و نوجوانان چه اتفاقی می افتد که تا این حد رضایت مندی فردی و اجتماعی از آن ها وجود دارد. در یک جمله پیشنهاد می کنم فیلم سینمایی منطقه پرواز ممنوع را ببینید تا به جواب بخشی از سوال خود برسید.

استقلال، مسئولیت پذیری، انگیزش درونی، خودسازی، استفاده بهینه از نیروی جوانی، تفریح و نشاط، رفاقت ناب، هیجان، آشنایی با ارزش ها، کسب مهارت و تجربه های جذاب تنها بخشی از دستاورد های حضور در یک مرکز تربیتی زیر نظر یک مربیِ کارکشته است که در سینمایی منطقه پرواز ممنوع به خوبی به تصویر کشیده شده است. به قول آقا مصطفی یکی از شخصیت های این فیلم، روح همگی شان شاد!

از آن جایی که دانش و تخصص سینما ندارم از شما دعوت می کنم چند دقیقه ای از منظری دیگر به این فیلم بپردازیم، بنابراین در این نوشتار نگاهم به فیلم فقط معطوف به حوزه تخصصی خودم یعنی تربیت پژوهی است. در ادامه چند نکته از نکات تربیتی فیلم را مرور خواهیم کرد.

متاسفانه فرهنگ سینمای نوجوان در کشور ما از صندلی مطلوبی برخوردار نیست و بنابراین بعضی دیدگاه ها و رفتار ها نسبت به هر ظهوری تازه طبیعی است. برای تماشای این فیلم ابتدا باید پذیرفت مخاطب فیلم نوجوان است و به بسیاری از موارد در سطح درک و فهم میانگین نوجوانان کشور پرداخته شده است؛ بنابراین جنس ارتباطی که مخاطب نوجوان با فیلم برقرار می نماید با من بزرگسال و والد متفاوت است.

دومین نکته موضوعی به نام صندلی خیال و واقع نگری در عرصه سینمای نوجوان است. اجازه بدهید با یک مثال پیش برویم. کمتر کسی است که فیلم های مرد عنکبوتی، لاک پشت های نینجا، 4 شگفت انگیز، جنگ ستارگان را ندیده باشد. در این فیلم ها محور فیلم قهرمان است و عملا دیگر مسئولان جامعه نقشی در پیروزی بر موانع ندارند. جالب است هنگام تماشای این فیلم ها هرگز از خود نمی پرسیم پس پلیس کجاست؟ چرا همه کاره شهر و جهان فقط همین چند قهرمان و نقش اصلی فیلم هستند. جالب تر آن جاست که هنگام مشاهده فیلم های ماجراجویانه و هیجانی ایرانی، اولین برخورد ما با فیلم پرسش در خصوص نقش پلیس و مسئولان جامعه است! این عبارات قطعاً برای شما هم آشناست: یعنی این جامعه اینقدر عقب افتاده است که 4 نفر شهروند همه کاره شده اند؟ یعنی این آدم ها نمی فهمند الان نباید فلان کار را نمایند و...؟!

جملات به گوش شما هم آشنا بود، این طور نیست؟ عجیب است چطور در آن فیلم های ساخت خارج، همه چیز ممکن بود، ولی در فیلم های ایرانی نه؟ مگر نه اینکه در هر 2 تخیل و اغراق است که حکم فرمایی می نماید؟ قصدم از بیان این مقدمه این است که اجازه دهید نوجوانان با پذیرفتن حد متعادلی از اغراق و تخیل موجود در فیلم ها و کتاب های ایرانی، انجام غیرممکن ها را فقط به خارج از مرز های ایران ندانند؛ تا باور نمایند که آن ها هم می توانند در این جا کار های بزرگ نمایند؛ همان طور که در این فیلم 3 نوجوان باور داشتند می توانند یاری نمایند تا جلوی جاسوس های صنعت هوافضای کشور گرفته گردد. به یاد داشته باشیم که با واقع نگری بیش از حد و بعضا ناامیدی خودمان فرصت پرواز خیال و امیدواری را از نوجوانانمان نگیریم.

سومین نکته قابل توجه در فیلم استفاده بهینه از نیروی جوانی است. نوجوانانی که می توانند وقت خود را به رمان خوانی مجازی، وب گردی بی فایده و بازی های رایانه ای بگذرانند در این فیلم به ساخت پهباد، کنجکاوی، کاوش اینترنتی مفید و آزمون و خطای دست ساخته های خود می پردازند.

آخرین نکته نیز نقش مربی در تربیت نوجوان و دست یابی به موفقیت های فردی و اجتماعی است؛ امری که سعی می گردد در مراکز تربیتی بدان پرداخته گردد. البته قصد بنده در اینجا مربی تربیتی غریبه نیست، بلکه پدر و مادرِ پرمشغله ای است که بهترین نقش را در تربیت فرزندان خود دارند. در این فیلم با مادری آشنا می شویم که در کنار همه دل مشغولی ها و گرفتاری هایش نه تنها مانع فرزندش نیست بلکه برای او و هم گروهی هایش لباس فرمی ارزشی می دوزد، پدری را می بینیم که روش تربیتی اش مصاحبه و به فکر واداشتن فرزندش است؛ به نیروی نوجوانی اش فرصت پروبال زدن داده و هم زمان هم به پرورش قوای جسمی و بدنی او می پردازد و هم به فکر رشد اخلاقی، علمی و معنوی اوست.

مَخلَصِ کلام اینکه در روزگاری که غالب فیلم های حرفه ای و غیرحرفه ایِ روی پرده سینما و فروشگاه ها یا به طور خودجوش اعلام نموده اند که 12+ هستند یا درنهایت وقاحت پر از شوخی های جنسی و جو ناامیدی هستند تا آن جا که نه تنها نمی توان با خانواده به تماشای آن ها نشست، بلکه وقت و روح و روان خودمان را هم نابود می نمایند؛ پیشنهاد می کنم با فرزند خود به سینما رفته و با لذت این فیلم غیرقابل پیش بینی را مشاهده کنید. تماشای فیلم را فرصتی بدانید تا در خصوص علایق، اهداف و آرمان های فرزندتان با او صحبت کنید. در این راستا به او یاری کنید تا با شخصیت های اصلی فیلم هم زادپنداری نموده و سعی کنید بیشتر از پرداختن به نکات حرفه ای سینمایی به درس هایی که فرزندتان از این فیلم می گیرد بپردازید. البته از خودتان غافل نشوید چراکه نکات تربیتی ای که والدین در این فیلم به کار می برند گرچه کامل نیست، ولی به نسبت دیگر فیلم ها در حد قابل قبول و مطلوبی رعایت شده است، پس بدون نگرانی به عنوان الگویی خوب از آن ایده بگیرید.