آرامگاه شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی - مجله گرافیک

آرامگاه شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی، واقع در قم، در آستانه ی حضرت معصومه (علیه السلام). بنایی است با طرح مستطیل و چهار شاه نشین به دهانه ی 4 متر و طولهای مختلف از 1 تا 4/70 متر. این بنا که از نظر تزیینات مانند آرامگاه شاه عباس دوم است و از آثار زیبا و ارزشمند آرامگاههای عهد صوفی به شمار می رود، بر اثر توسعه واحدهای حرم مطهر، بخش عمده ی آن در زیر پوشش مسجد بالای سر قرار گرفته است. ازاره ی این بنا و داخل شاه نشینها تا ارتفاع 1/30 متر با سنگهای مرمر خوش نقش و رنگ اصفهان پوشش شده است. بر روی این قطعه های مرمر، طرحهای زیبای گل و بوته و پرنده کنده کاری شده و سپس درون آنها را با مینا و طلا پر ساخته اند. هنری که در کار حجاری و رنگ گذاری آنها بکار رفته به این اثر جلوه ای چشم گیر بخشیده است. یک کتیبه ی کمربندی که به خط برجسته ی ثلث در زمینه ی لاجوردی گچبری شده سوره ی مبارکه ی حشر را در بر دارد و در سرانجام سوره عبارت کتبه ابوطالب الخطیب القمی فی سنه ی 1107 خوانده می شود. قبر شاه سلیمان در وسط آرامگاه قرار گرفته است که صندوقی از خاتم و منبت آن را پوشانده است. محل دفن جسد شاه سلطان حسین در شاه نشین شرقی آرامگاه قرار گرفته است. از ویژگیهای این شاه نشین آنکه کتیبه های قدیمی دو ایوان خارجی را که برای بنای مسجد طباطبائی آنها را ویران ساختند، به این محل انتقال داده و نصب کرده اند. یکی از آنها مربوط به ایوان جلو مقبره ی شاه صفی و از آن دوران صفویه است و دیگری مربوط به مقبره ی مهد عصمت، مادر محمدشاه، همسر عباس میرزا نایب السلطنه می باشد. دلیل آنکه شاه سلطان حسین آرامگاه مستقلی ندارد این است که چون او را به فرمان اشرف در اصفهان سر می برند و سرش را به نزد اشرف در همدان می فرستند تا به خواست پاشای عثمانی برای عقد قرارداد صلح به نزد او بفرستد، بدن را به قم انتقال داده و در شاه نشین مقبره ی پدر که به فرمان خود او ساخته شده بود به خاک می سپارند. در همان وقت سر را نیز در همدان به خاک می سپارند که بعدها به نام سلطان حسین به صورت مزاری در می آید. در شاه نشین شمالی این آرامگاه نیز سنگ قبر جالبی با کنده کاریها و کتیبه های کوفی- ثلثی و نستعلیق قرار گرفته است که از مکانی نامعلوم به این محل انتقال داده شده است. داخل این سنگ را برای سبک ساختن آن خالی کرده اند و به صورت سنگابی مستطیل در آورده اند.

کتابنامه:

گنجینه ی آثار قم، 611/1-619.

منبع مقاله :

گروه نویسندگان، (1391) دائرةالمعارف تشیع، تهران: حکمت، چاپ اول.

منبع: راسخون