کدام حس سریع ترین سیستم هشداردهنده انسان است؟ - مجله گرافیک

به گزارش خبرنگاران، توانایی تشخیص و واکنش به بوی های نامطلبوب و تهدیدات احتمالی، پیش شرط بقای ما و سایر پستانداران است. محققان موسسه کارولینسکا در سوئد با استفاده از یک تکنیک تازه توانستند روی قسمتی از سیستم عصبی مرکزی که بوی خطر را تشخیص می دهد مطالعاتی انجام دهند این مطالعه، که در PNAS منتشر شده است، نشان می دهد که بو های منفی مرتبط با حس های ناخوشایند و ناراحتی زودتر از بو های مثبت پردازش می شوند و باعث واکنش اجتنابی فیزیکی می شوند.

بهزاد ایروانی، محقق علوم اعصاب بالینی موسسه کارولینسکا می گوید: پاسخ اجتنابی انسان به بو های ناخوشایند مرتبط با خطر به عنوان یک فرآیند شناختی آگاهانه تلقی می شد، اما مطالعه ما برای اولین بار نشان می دهد که این عمل ناخودآگاه و بسیار سریع است.

اندام بویایی حدود پنج درصد مغز انسان را اشغال می کند و ما را قادر می سازد بین میلیون ها بوی مختلف تمایز قائل شویم. بخش بزرگی از این بو ها مانند مواد شیمیایی و غذا های فاسد شده با تهدیدی برای سلامتی و بقای ما همراه هستند. سیگنال های بو پس از استنشاق از طریق بینی در عرض 100 تا 150 میلی ثانیه به مغز می رسند. بقای همه موجودات زنده به توانایی آن ها در دوری از خطرات و جستجوی پاداش وابسته است. از این رو در انسان ها حس بویایی برای تشخیص و واکنش به محرک های بالقوه مضر بسیار مهم به نظر می رسد.

از گذشته کشف نقش مکانیسم های عصبی در تبدیل بو های نامطبوع به رفتار های اجتنابی برای انسان ها یک راز سر به مهر بوده. یکی از دلایل این امر، فقدان روش های غیرتهاجمی برای مقدار گیری سیگنال های پیاز بویایی است. اکنون محققان موسسه کارولینسکا روشی را ابداع کرده اند که برای اولین بار امکان مقدار گیری سیگنال های پیاز بویایی انسان را فراهم کرده است. این قسمت بو ها را پردازش می کند و به نوبه خود می تواند سیگنال هایی را به قسمت هایی از مغز منتقل کند که حرکت و رفتار اجتنابی را کنترل می کنند.

نتایج این مطالعه بر اساس سه آزمایش استخراج شده است که در آن از شرکت کنندگان خواسته شده است تا تجربه شش بوی مختلف، برخی مثبت و برخی منفی را ارزیابی کنند و فعالیت الکتروفیزیولوژیکی پیاز بویایی هنگام پاسخ به هر یک از بو ها مقدار گیری شد.

یوهان لاندستروم، استادیار گروه علوم اعصاب بالینی موسسه کارولینسکا، می گوید: واضح بود که لامپ به طور خاص و سریع به بو های منفی واکنش نشان می دهد و یک سیگنال مستقیم را در حدود 300 میلی ثانیه به قشر حرکتی مغز می فرستد. این سیگنال باعث می شود که فرد ناخودآگاه به عقب بپیچد و از منبع بو دور شود.

او ادامه می دهد: نتایج نشان می دهد که حس بویایی انسان برای توانایی ما در تشخیص خطرات مجاورمان مهم است و بسیاری از این توانایی ها ناخودآگاه تر از واکنش ما به خطری است که از طریق حواس بینایی و شنوایی ما ایجاد می شود.